ضرب المثل های ترکمنی

باشا گلانینی گوز گورار.(آنچه به سرت می اید چشمت می بیند.)
باشا بلانی ساتین آلمق.(خریدار دردسر است.)
باشه بلاایکی بارماق دیلدن گلر.(هر بلایی که به سرت می اید از زبانت می باشد.)
باشه دوشان ایشی باشارماق گراک.(کاری را که می توانی از عهده اش برآی.)

باریرینده بال ارزان یوق یرینده دوز قمت.(برای دارا عسل ارزان است و برای ندار نمک گران.)
بالیق قیردا بولسه دا گوزی سودادیر.(ماهی اگر در خاک هم باشد چشمش به آب است.
بای قوشینگ دیلاگی ویران چلیق.(بوم ویرانه می خواهد.)
بایی مال باسار غریبی غم.(به دولتمند ثروت روی می اورد و به فقیر غم.)
بخیلینگ باغی گوگارمز گوگارسده میوه برماز.(کشت بخیل سبز نمیشود اگر هم سبز شود بار نمی دهد.)
براندن آل اوراندان قاچ.(از کسیکه میدهد بگیر و از کسیکه میزند فرار کن.)
بیر باشیم بار مونگ ایشیم.(یک سر و هزار سودا دارم.)
بیر دردلی آغلاب دورسه اونگا گولیجی بولمانگ.(اگر دردمندی گریان است بر وی نخندید.)
بیر ذره نینگ قدرین بیلمدیگ مونگ ذ ره نینگ قدرین بیلماز.(آنکه قدر یک ذره را نداند قدر هزار ذره را نیز نخواهد دانست.)
بر یره کوپ بارسنگ قدرینگ آز بولار.(اگر هر روز به یک جا بروی از حرمتت می کاهد.)
بیر یوله چقسنگ،یدی گونلیک آذوقانگی آل.(مسافر باید آذوقه چند روزه خود را همراه داشته باشد.)
بلا اوز دیلینگدن گلر.(بلا از زبان خودت است.)
بولانمسه ، دورلانمز.(آب تا گل آلود نشود،صاف نمی شود.)
بولچلیقده قیت جلیق آرامه.(در فراوانی قحطی مجوی.)
بویون تافلسه بویوندریق تافیلار.(اگر گردنی باشد،یوق هم یافت میشود.)
بیر قارلاواچ یاز اتمز.(با یک گل بهار نمیشود.)
بیلماسنگ بیلاندن اوگران.(چیزی را که نمی دانی از داننده اش بپرس.)
بی ناموسه گونده طوی.(برای انسان بی غیرت و حمیت هر روز شادمانی است.)
پچاق اوز قینینی کسمز.(چاقو دسته خود را نمی برد.)
پیشینگ اولومی سیچانه طوی.(مرگ گربه عروسی موش است.)
پول سیز بازاره باراننگدن، کفن سیز گورا.(بی پول به بازار رفتن،بی کفن به گور رفتن است.)
پولی،پول قازانر.(پول،پول می آورد.)
پیس پیسی تافار سو پسی.(بد،بد را می یابد و آب گودال را.)
تلکی نینگ بازارده نه ایشی.(روباه را به بازار چکار)
تلکی نینگ مونگ صفی بار،اینگ یاخشی سی گوروغه سیزلیک.(روباه هزاران رنگ-حیله- دارد نخستش دیده نمی شود)
توتان ایشین بیتران،گیدن یریندان گتران.(کاری را که آغاز کردی تمام کن،راهی را که پیش گرفتی به پایان برسان)
توتیندی دان اوغل بولماز،توله دن تازی.(از اسیر فرزند نمی شود و از توله تازی)
تیغ یاراسی بتر گیدار،دیل یاراسی هیچ بتمز.(زخم شمشیر التیام پذیر است،این زخم زبان است که التیام ندارد)
جوونی چانگاسپ،بوداغی لایه.(جو را هر جا میشود کاشت،گندم است که شخم می طلبد)
چکسنگ زحمت ، یاغار رحمت.(اگر به زحمت تن در دهی،در رحمت به رویت باز می شود)
چوپان چقسه چوپان تافیلار،تادیر قزسه پتیر یافلار.(چوپان اگر رفت چوپان یافت می شود،تنور اگر گرم شد فطیر می توان پخت)
چوپان سیز مال بولمز،کدخدا سیز ایل.(گله بی چوپان وایل بی کدخدا نمی شود)

منبع  : تالار گفتاما فارسی زبانان

برخی از ضرب المثل ها در زمینه اتحاد

- آرقالی یگید / قورد آلار
جوانی که پشتوانه داشته باشد، گرگ شکار خواهد کرد.

- آغزی آلا بولان ایل‌نگ / دولتی قاچان یالی‌دیر
مردمی که باهم متحد نباشند، انگار بخت و اقبال از آنان برگشته است.

- آغزی بیر گوتارسنگ / آغیر بولماز
اگر هر چیزی را بطور دسته جمعی بلند بکنند، سنگین نخواهد بود.

- آغزی بیرا تانگری بیر / آغزی آلانی قانگری بیر
کسانی که باهم متحد باشند خداوند پشتیبان آنان خواهد بود / اگر متحد نباشند براحتی شکست‌پذیر خواهند بود.

- آلتین آلما / آلقیش آل
جواهر نگیر، دعای خیر مردم را بگیر

- آلتی نینگ آغزی بیر بولسه / آسماندا قینی آلار
آلتمشینگ آغزی آلا بولسه / آغزیندا قینی آلدیرار
اگر شش نفر باهم متحد باشند، به ‌آنچه که در آسمان است دست خواهند یافت
اگر 60 نفر باهم متحد نباشند، لقمه دهان خود را از دست خواهند داد

- ایل ایله سویه نر/ داغ داغا
ایل به ‌ایل تکیه می کند و کوه به‌کوه

- ایل بیلان گلان / تویدیر بایرام
هر مشکلی که همگان را شامل شود / همانند جشن و شادی عمومی است

- مختومقلی شاعر شهیر ترکمن در این باره می‌گوید:
قوچ یگیدا تویدیر بایرام / هر ایش گلسه ایل بیلانی
برای رادمردان چون جشن و شادیست، هر مشکلی که همگان را دربرگیرد

- ایل همتی بیلان / قوش قاناتی بیلان
مردم به همت خود تکیه دارند، پرنده به بال‌هایش

- ایلیم گونم بولمسه / آیم گونیم دوغماسین
اگر مردم با من نباشند، بهتر است که ماه و خورشیدم طلوع نکند

- ایل گویچی / سیل گویجی
قدرت متحد ایل، همانند قدرت سیل است

منبع : سایت اینترنتی بایراق