گـــــــــــــاهنوشت های دانشــجوی ترکمن

دانشجوی ترکمن صحرا حافظ فرهنگ ترکمن صحرا
گـــــــــــــاهنوشت های دانشــجوی ترکمن

هدف از راه اندازی این وبلاگ حرکتی هر چند کوچک ولی سازنده در جهت حفظ ارزش های ترکمن و ترغیب دیگر دانشجویان ترکمن در این جهت است.

طبقه بندی موضوعی
پیوندهای روزانه

قره اوی یا آلاچیق ترکمن

يكشنبه, ۱ بهمن ۱۳۹۱، ۰۳:۱۴ ق.ظ

ساختمان آلاچیق شامل اسکلتی از چوب است که آن را چند قطعه نمد می پو شا نند اگر نمد بر داشته شود آلاچیق همچون یک قفس چوبی به نظر می رسد . چهار نقطه تار م tarem و شصت تا هفتاد قطعه چو ب های کمانی شکل که (اوق ug )نام دارد ویک قطعه دیگر به نام تونوکtunuk که گرد است و بالا تر از همه جا می گیرد اسکلت آلاچیق را پدید می آورد . در آلا چجیق دو لنگه ئی است ودر یک چهارچوب می گردد
بر پا کردن و برچیدن آلاچیق به عهده زنان است که با کمک زنان همسایه و گاهی مرد یا پسر خانواده انجام می شود .
آلا چیق را معمولا درزمینی بر پا می کنند که اندکی از زمین دور وبرش بلندتر است . برای برپا کردن آن ابتدا دو تا از تارمی ها را که چهار چوب در باید بین آن دو کار گذارده شود روی زمین می ایستانند و چهار چوب را به آن دو می بندند و بعد دو تارمی دیگر آلاچیق را هم به آن دو وصل می کنند تادور اسکلت آلاچیق تکمیل می شود. آنوقت گرداگرد این چهارتارمی را با دو تکه نوار به نام دور لق یاقا durlog_yaxa می بندند تا تارمی ها محکم به هم بند شوند . دور لق یا قا نواری است جاجیم باف که درازایش به اندازه پیرامون آلا چیق تکمیل می شود.و اینک باید آن را با نمد بپوشانند.
نمد هائی که با ان آلاچیق را می پو شانند ،چندقطعه است :اول چهار قطعه مستطیلی شکل که دورلق durlog می نامند و گرداگرد آلا چیق را در محل تارمی ها می پوشاند. بعد هم دو قطعه دیگر به نام اوزوک uzukکه روی اوق ها با آنها پوشیده می شود . دور لق ها و اوزوک ها ر ا ریسمان دوزی کردند تا وقتی که آنها را بر روی آلاچیق انداختند با ریسمانشان به اسکلت آلا چیق ببندند. آخرین قطعه نمدی که روی آلاچیق می اندازند. سرفک یا سرپک serpek نامیده میشود.سرپک به شکل دایره است و در حدود دو متر قطر دارد که روی تونوک را می پوشاند . دور سرپک هم ریسمان دوزی شده است ولی معمولا فقط چند قطعه از آن ریسمانها را به اسکلت آلاچیق می بندند و ریسمانهای دیگر را آزاد می گذارند که هر وقت بخواهند بتوانند نیمی از سرپک رااز روی تونوک کنار بزنند تا دود اجاق آلاچیق بیرون برود ویا نور به درون آلاچیق بتابد. وقتی از پوشاندن نمد های آلاچیق فارغ شدند دور آلاچیق را باسه نقطه حصیرنئی که (قامیش gamic) نامیده می شود می بندند .دو قطعه از این قامیش ها را که هریک هشت نه متر درازا دارداز یک سر به چهار چوب در و از سر دیگر در پشت آلاچیق به هم می بندند در حالی که قطعه دیگر قامیش را که کوچک تر است در زیر آن دو در محل اتصال آنها قرار می دهند . بعداز این که آلا چیق رابا قامیش پوشاندند چندمیخ چوبی دردوطرف آلاچیق به زمین می کوبند وآلاچیق را با چند قطعه ریسمان به آنها می بندند تا در برابر بادهای شدید ایستادگی کند .هر قطعه از این ریسمانها را از این سو به زیر تارمی آلاچیق گره می زنند و سردیگر آن را از بیرون واز روی آلاچیق می گذرانند و در سمت دیگر به یکی از میخ های چوبی می پی چند وگره می زنند . برایاستقامت بیشتر آلاچیق در برابر باد جسم سنگینی را مانند یک جوال گندم یا خورجینی پر از اشیا ء از ریسمانی که در وسط آلاچیق از تونوک آویخته شده است می آویزند . بعلاوه یک تیرک چندمتری هم که در وقت جابجا کردن نمدهای پوششی آلاچیق بکار می آید از توی آلاچیق واز سمتی که باد می وزد وبه محل اتصال اوق به تارمی ضامن می کنند و سر دیگر آن را در سوی دیگر آلاچیق به پائین تارمی ها بند می کنند با این کارها آلاچیقشان در برابر شدیدترین بادها هم استقامت می کندو از جا کنده نمی شود. هیئت گنبدی شکل آلاچیق هم به این استقامت کمک می کند ،زیرا می تواند جریان بادرا بر خلاف سطوح عمودی و با تحمل فشارکم از خود عبور بدهد . بر چیدن آلاچیق از برپا کردن آن آسانتر است ابتدا باید ریسمانهائی راکه به میخ های چوبی بسته شده است باز کرد بعدهم قامیش ها را باید گشود و نمدهای پوششی آلاچیق را پائینکشید و اسکلت چوبی آنر ا پیاده کرد . چنانچه بخواهند آلاچیق را به جای دورتری ببرند چهارقطعه تارمی را جمع می کنند و اوق ها را در دو بسته می پی چند و بر شتر یا یک ارابه بار می کنند و تونوک را هم بر روی آنها می گذارند . نمدها و قامیش ها و خردوریزهای دیگر را هم بر شتری دیگر ویا در همان ارابه بار می کنند و به راه می افتند.
موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۱/۱۱/۰۱
دانشجوی ترکمن

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی