معرفی اجمالی ترکمنهای استاوروپل

ترکمنهای استاوروپل در قرن شانزدهم با جمعیتی در حد 18000 خانوار از سرزمین اصلی ترکمنها در آسیای میانه رهسپار قفقاز شده اند.  جمعیت فعلی آنها از سوی برخی 90000 نفر و از سوی برخی دیگر   15000 خانوار اعلام شده است.

ترکمنهای قفقاز در طی دوره های گذشته به صورت مجموعه ای شامل شش گروه از طایفه «چاودیر» ، شش گروه از طایفه «ایگدیر» و شش گروه از طایفه «سویون جاجی»   که منتسب به ایل «سویون خان» هستند، به همراه سایر ترکهای قفقاز به ترکیه مهاجرت  کرده اند. ترکمنهای هجرت نکرده به همراه سایر ترکهای قفقاز در صحراهای آستراحان و استاوروپل به زندگی کوچ نشینی خود ادامه داده اند.

در حال حاضر در منطقه استاوروپل حدود 20 روستای ترکمن وجود دارد. بچه های ترکمن آن دیار با کتابهایی که از ترکمنستان به دستشان می رسد در مدارس به فراگیری زبان ترکمنی به شیوه مختص خود می پردازند. لهجه آنها منتج از لهجه طایفه چاودیر است. اما زبان آنها با توجه به ارتباطشان با سایر ترکهای قففار، از زبان ادبی ترکمنستان مقداری  تفاوت یافته است. مصوتهای بلند  در زبان ترکمنهای استاوروپل بیشتر دیده می شوند.

حرفهایی چون گ، د، ب، که تحت تاثیر شیوه های نوغای، کوموک و تاتار در ابتدای کلمات می آیند به «ک»، «ت»، «پ» تبدیل می شوند. صامتهایی چون «گ» و «ک» که در ابتدای کلماتی چون «کلین »، «کابیر » می آیند به صامت «ح» که در ابتدای کلماتی چون «حیرق»، «هایچی»  مشاهده می شود، تبدیل می گردند. در بعضی کلمات نیز در صدای اول ح + اصل کلمه مشاهده می شود. مثل: هورکدی= رمید

ترکمنهای قفقاز با عناوین «ترکمنهای استاوروپل»، یا «تورچمنلر» شناخته می شوند.  اینان نیز مثل سایر ترکمنها سنی مذهب هستند.