آغش ( رسمی دیرینه در بین ترکمن ها)

آیین آغاش و یا آق قوین، از بهترین و متداول ترین آیین های سورانی رایج در بین ترکمن هاست و در واقع جشن 63 سالگی و جشن هم سن شدن با طول عمر مبارک حضرت محمد (ص) است و شاید در بین هیچ یک از فرقه های اسلامی وجود نداشته باشد.
این آیین دینی، سال های سال است که در بین تمامی ترکمن های جهان مرسوم و متداول است و در بین برخی از افراد طایفه های ترکمن، مثل جعفربای و ساحل نشینان دریای خزر، با نام آغاش و در بین برخی دیگر مثل آتابای و گوگلان، با نام آق قوین، معروف و مرسوم است.
این جشن که نمادی از رفتار شایسته و فاصله گرفتن از تیرگی ها و بدی هاست در گذشته همراه با مراسمهای خاصی اجرا می شد و مردان ترکمن که به آغاش نائل می شدند، با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می دادند و غذاهایی به رنگ سفید طبخ می کردند. جشن آغاش یا آق قوین از جشنهایی است که بین اقوام ترکمن از دیرباز تاکنون رایج بوده است.
آق قوین به معنای گوسفند سفید بوده و به آن معناست که برای قربانی کردن و ذبح از گوسفند سفید استفاده می شد. گرفتن این جشن نوعی خوش یمن و خوش صواب محسوب می شد و علت برگزاری این جشن را باید در فرهنگ ترکمن جستجو کرد.
محتوا و شکل برگزاری آیین در همه جا یکی است و فرقی با هم ندارند، بنابراین این آیین اسلامی در نزد همه ترکمن ها با قداست و احترام خاص همراه است.
براساس این مراسم، هر فرد ترکمن، اعم از مرد و یا زن، در طول عمر خود همیشه آرزو می کند و دعا می کند که طول عمرش با طول عمر مبارک رسول الله برابر شود، یعنی سنش به 63 سالگی برسد و آن وقت او بتواند آیین آق قوین را برگزار کند.
این مسئله نشان دهنده ارادت خاص ترکمن ها به دین محمدی(ص) و شخص رسول الله است، که به عنوان پیامبر برحق خدا مورد ستایش قرار می گیرد.
در این مراسم، ریش سفید ها، آخوند ها، طلبه ها و اقوام دور و نزدیک، دعوت می شوند.
ترکمن ها، با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می دهند و غذاهایی به رنگ سفید طبخ شده و فردی که روز تولدش جشن گرفته می شود، به دست روحانی محل دُون می پوشد.
 دُون پیراهنی با دامن بلند است که تا زیر زانو می رسد و نشانه ای از پوشش حضرت رسول اکرم(ص) است. اگر ولیمه دهنده زن باشد چارقدی سفید بر سر او می اندازند.
 این جشن نمادی است که افراد پس از این روز از بدی ها و تیرگی ها فاصله گرفته و رفتار شایسته ای در پیش می گیرند، همچنان که امروزه یافته های روانشناختی نشان داده است رنگ سفید، آرامش دهنده روح و روان آدمی و مظهر پاکی و صفا و صلح و دوستی بوده و در روایات اسلامی نیز بر استفاده از لباسهایی سفید رنگ تاکید شده است.
نگاهی هر چند گذرا بر فرهنگ زبان، ادبیات فولکلور ترکمنی، نمایانگر توجه و احترام خاص این قوم به رنگ سفید و تقدیس و ستایش آن است که نیازمند تحقیق و بررسی بیشتر می باشد.
در ادبیات عامیانه و اسامی اشیاء، اشخاص، مکانها و مراسم ها به وفور به رنگ سفید (آق) برخورد می کنیم و بعنوان نمونه،  اسامی مردان: آق محمد، آق مراد، آق اویلی، آق قلیچ، آق ساقال( ریش سفید)، طایفه آق و  اسامی زنان: آق بیکه،آق گل، آقجه، آق منگلی، آق سلطان، آق بی بی، آق بخت، آق قیز، آق بابک.
 اسامی مکانها: آق امام، آق قامیش، آق قلا، آق توقای، آق دفه، آق قایا، آق آلتون (منظور پنبه و نام هتلی در ترکمنستان)، اسامی وسائل: آق اوی،آق بورک، آق سلٌه( عمامه سفید)، آق بایداق(پرچم).
همچنین کلمات: آق یؤرک، آق نیت، آقلیق،آق پاتا(فتوا)، آق مایه،آق کجبه، آق آش که نزد ترکمنها از اهمیت زیادی برخوردارند.
آق قوین از رسوم سنتی و دینی ترکمن هاست و براساس اعلام میراث فرهنگی گلستان، ثبت این آئین به عنوان میراث معنوی در دست پیگیری است.